Zes delen van het Meissen servies (foto: Paleis Het Loo)
DEN HAAG, 6 januari 2020 – De Restitutiecommissie heeft de Minister van OCW geadviseerd veertien stukken Meissen servies terug te geven aan de erfgenamen van de oorspronkelijke Duitse eigenaar Herbert Gutmann. De minister heeft dit advies overgenomen.
In 2015 hebben erfgenamen van Herbert Gutmann de Minister van OCW gevraagd om restitutie van de stukken Meissen servies. De minister heeft de Restitutiecommissie verzocht om haar te adviseren over dit verzoek. De veertien stukken Meissen servies zijn onderdeel van het zogenoemde stadhouderservies, een met aan Nederland en Nederlands-Indië gerelateerde taferelen gedecoreerd porseleinen Meissen servies. De serviesstukken zijn onderdeel van de Rijkscollectie en bevinden zich nu nog in Het Loo, het Rijksmuseum en het Zuiderzeemuseum.
Op basis van het in deze zaak verrichte onderzoek is de Restitutiecommissie tot de conclusie gekomen dat de serviesstukken tot 1934 eigendom waren van Herbert Gutmann. Gutmann werd door de nazi’s vervolgd vanwege zijn Joodse afkomst. In 1934 liet Gutmann zijn kunstcollectie veilen, waaronder de veertien serviesstukken. De beschikbare gegevens wijzen er op dat Gutmann hiertoe gedwongen werd door omstandigheden die direct verband hielden met het naziregime.
De Restitutiecommissie heeft in haar advies rekening gehouden met het belang van de huidige eigenaar, de Nederlandse Staat, die de serviesstukken na de Tweede Wereldoorlog op reguliere wijze heeft verworven. De commissie is echter tot de conclusie gekomen dat het belang van de erfgenamen van Herbert Gutmann bij teruggave van de serviestukken dient te prevaleren boven het belang van de Staat bij behoud van de serviestukken. De commissie heeft daarom de Minister van OCW geadviseerd de veertien stukken Meissen servies te restitueren aan de erfgenamen van Gutmann.
Het advies is in zijn geheel te lezen via onderstaande link.
De Adviescommissie Restitutieverzoeken Cultuurgoederen en Tweede Wereldoorlog adviseert over claims op tijdens de naziperiode verloren cultuurgoederen, zogeheten roofkunst. Sinds haar start in 2002 heeft de Restitutiecommissie 161 adviezen uitgebracht en zijn 182 claims aan haar voorgelegd. De commissie staat onder voorzitterschap van Fred Hammerstein.
Relevant advies: Herbert Gutmann
Blijf op de hoogte van alle nieuwe adviezen en ontwikkelingen binnen de Restitutiecommisse
Actueel
24 januari 2014
De Restitutiecommissie heeft minister Jet Bussemaker van OCW geadviseerd een schilderij van Jan van Goyen uit de Rijkscollectie terug te geven aan de dochter van de joodse eigenaar.
31 mei 2018
De Restitutiecommissie heeft bindend advies uitgebracht over het verzoek tot teruggave van de sculptuur ‘Mozes’, toegeschreven aan Alessandro Vittoria, thans in bezit van Museum De Fundatie te Zwolle. De commissie heeft het museum geadviseerd het bronzen beeld te restitueren aan de erfgenamen van Emma Budge.
7 november 2023
De RC adviseert de Staatssecretaris Cultuur en Media om de aquarel De tantes gaan op reis door Alexander Hugo Bakker Korff te restitueren aan de erfgenamen van Jacob Lierens (1877-1949). Op grond van onderzoek van het Expertisecentrum Restitutie oordeelt de commissie dat het in hoge mate aannemelijk is dat de aquarel afkomstig is uit de particuliere collectie van de Joodse kunstverzamelaar Jacob Lierens te Amsterdam. Ook is uit onderzoek voldoende aannemelijk geworden dat hij het bezit van de aquarel onvrijwillig heeft verloren als gevolg van omstandigheden die direct verband houden met het naziregime.
Postbus 556
2501 CN Den Haag
(070) 376 59 92