Toewijzing claim op schilderij uit Museum Het Valkhof te Nijmegen
Artikel5 augustus 2015
De Restitutiecommissie heeft een bindend advies uitgebracht over een claim op een schilderij in Museum Het Valkhof in Nijmegen.
DEN HAAG, 6 januari 2020 – De Restitutiecommissie heeft de Minister van OCW geadviseerd veertien stukken Meissen servies terug te geven aan de erfgenamen van de oorspronkelijke Duitse eigenaar Herbert Gutmann. De minister heeft dit advies overgenomen.
In 2015 hebben erfgenamen van Herbert Gutmann de Minister van OCW gevraagd om restitutie van de stukken Meissen servies. De minister heeft de Restitutiecommissie verzocht om haar te adviseren over dit verzoek. De veertien stukken Meissen servies zijn onderdeel van het zogenoemde stadhouderservies, een met aan Nederland en Nederlands-Indië gerelateerde taferelen gedecoreerd porseleinen Meissen servies. De serviesstukken zijn onderdeel van de Rijkscollectie en bevinden zich nu nog in Het Loo, het Rijksmuseum en het Zuiderzeemuseum.
Op basis van het in deze zaak verrichte onderzoek is de Restitutiecommissie tot de conclusie gekomen dat de serviesstukken tot 1934 eigendom waren van Herbert Gutmann. Gutmann werd door de nazi’s vervolgd vanwege zijn Joodse afkomst. In 1934 liet Gutmann zijn kunstcollectie veilen, waaronder de veertien serviesstukken. De beschikbare gegevens wijzen er op dat Gutmann hiertoe gedwongen werd door omstandigheden die direct verband hielden met het naziregime.
De Restitutiecommissie heeft in haar advies rekening gehouden met het belang van de huidige eigenaar, de Nederlandse Staat, die de serviesstukken na de Tweede Wereldoorlog op reguliere wijze heeft verworven. De commissie is echter tot de conclusie gekomen dat het belang van de erfgenamen van Herbert Gutmann bij teruggave van de serviestukken dient te prevaleren boven het belang van de Staat bij behoud van de serviestukken. De commissie heeft daarom de Minister van OCW geadviseerd de veertien stukken Meissen servies te restitueren aan de erfgenamen van Gutmann.
Het advies is in zijn geheel te lezen via onderstaande link.
De Adviescommissie Restitutieverzoeken Cultuurgoederen en Tweede Wereldoorlog adviseert over claims op tijdens de naziperiode verloren cultuurgoederen, zogeheten roofkunst. Sinds haar start in 2002 heeft de Restitutiecommissie 161 adviezen uitgebracht en zijn 182 claims aan haar voorgelegd. De commissie staat onder voorzitterschap van Fred Hammerstein.
Relevant advies: Herbert Gutmann
Blijf op de hoogte van alle nieuwe adviezen en ontwikkelingen binnen de Restitutiecommisse
Actueel
5 augustus 2015
De Restitutiecommissie heeft een bindend advies uitgebracht over een claim op een schilderij in Museum Het Valkhof in Nijmegen.
30 december 2021
Op grond van nieuwe feiten adviseert de Restitutiecommissie om alsnog twee schilderijen van de kunstenaar A. von Stadler terug te geven aan de Joodse erven Isay.
15 september 2022
De Restitutiecommissie adviseert de gemeente Eindhoven het schilderij Blick auf Murnau mit Kirche van de kunstenaar Wassily Kandinsky te restitueren aan de erven van Johanna Margarethe Stern-Lippmann (1874-1944). Op basis van nieuwe feiten heeft de Restitutiecommissie geconcludeerd dat voldoende aannemelijk is dat Margarethe Stern-Lippman het schilderij onvrijwillig heeft verloren tijdens het naziregime.