De Restitutiecommissie adviseert de Staatssecretaris Cultuur en Media twaalf antiquiteiten te restitueren aan de erven van de Joodse kunsthandelaar Mozes Mogrobi (1898-1944). De antiquiteiten maken deel uit van de Nederlands Kunstbezit (NK)-collectie van de Nederlandse Staat.

Bij de uitvoering van het Programma Intensivering Restitutiebeleid Cultuurgoederen WOII, waarbij de gehele NK-collectie opnieuw op herkomst wordt onderzocht, is met betrekking tot een aantal objecten een link gevonden met de Joodse kunsthandelaar Mozes Mogrobi. Nadat de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed de erfopvolgers van Mogrobi in kennis heeft gesteld van de nieuwe informatie over de objecten, hebben deze een restitutieverzoek ingediend.

Uit het onderzoek blijkt dat Mozes Mogrobi de antiquiteiten in april 1941 respectievelijk juli 1942 heeft verkocht aan het Museum für Kunstgewerbe in Frankfurt am Main en het St. Annen-Museum in Lübeck. Voor de commissie staat vast dat Mogrobi de dreiging van het naziregime ten tijde van deze verkopen in steeds heviger mate heeft ervaren.
Voor beantwoording van de vraag of Mozes Mogrobi het bezit van de antiquiteiten onvrijwillig heeft verloren door omstandigheden die direct verband houden met het naziregime, maakt het Beoordelingskader Restitutiecommissie bij kunsthandelaren onderscheid of het object behoorde tot de handelsvoorraad of de privécollectie van de kunsthandelaar. Mogrobi was een gedreven verzamelaar, die objecten uit zijn collectie tentoonstelde in zijn winkelruimte en ter beschikking stelde voor exposities elders.
In deze zaak is de commissie, om redenen die in het advies zijn beschreven, tot het oordeel gekomen dat de twaalf antiquiteiten hebben behoord tot de privécollectie van Mogrobi. Op grond van het Beoordelingskader kan ter beantwoording van de vraag of sprake is geweest van onvrijwillig bezitsverlies, Mozes Mogrobi worden aangemerkt als particulier die tot een vervolgde bevolkingsgroep behoorde. Bezitsverlies na 10 mei 1940 wordt in dat geval als onvrijwillig beschouwd tenzij nadrukkelijk anders blijkt. Dit laatste is niet aan de orde.

De Staatssecretaris Cultuur en Media heeft het advies van de Restitutiecommissie overgenomen en zal overgaan tot restitutie van de twaalf antiquiteiten aan de erven van Mozes Mogrobi.

Relevant advies en samenvatting: Mogrobi III