In memoriam
Artikel13 februari 2024
Met verdriet hebben wij kennisgenomen van het overlijden op 11 februari 2024 van onze oud-voorzitter Mr. W.J.M. Davids Willibrord Davids […]
DEN HAAG, 20 december 2017 – De Restitutiecommissie heeft de minister van OCW geadviseerd drie schilderijen uit de rijkscollectie terug te geven aan de erfgenamen van de oorspronkelijke joodse eigenaar Joseph Henri Gosschalk. De minister heeft dit advies overgenomen.
In 2015 hebben erfgenamen van Gosschalk de minister van OCW gevraagd om restitutie van zeven schilderijen uit de Nederlands Kunstbezit-collectie. De minister heeft de Restitutiecommissie verzocht om haar te adviseren over dit verzoek.
De commissie heeft de minister geadviseerd om drie van de zeven schilderijen te restitueren. Het gaat om Rotslandschap met figuren door J. de Momper II (NK 2070), thans in het Bonnenfantenmuseum te Maastricht, Bosvijver met Salmacis en Hermaphroditus door M. van Wttenbrouck (NK 2532), thans in het Mauritshuis te Den Haag en Een jonge tekenaar zittend aan een tafel door G. Schalcken (NK 2935), thans in het Noordbrabants Museum te ’s-Hertogenbosch.
De oorspronkelijke eigenaar van de kunstwerken, de joodse kunstenaar Joseph Henri Gosschalk (1875-1952),verzamelde oude en moderne kunst. In de loop van de oorlogsjaren raakte hij een deel van zijn kunstcollectie kwijt. In 1943 werd Gosschalk geïnterneerd in Barneveld en vervolgens in Westerbork. Later werd hij naar Theresienstad gedeporteerd. Hij overleefde de oorlog en overleed in 1952.
De commissie acht het aannemelijk dat Gosschalk het bezit van de drie kunstwerken gedurende de oorlogsjaren onvrijwillig is verloren. Daarom adviseert de commissie de minister van OCW de schilderijen te restitueren aan zijn erfgenamen.
Van vier andere schilderijen is onvoldoende duidelijk dat ze ten tijde van de Duitse inval in het bezit waren van Gosschalk. De commissie heeft de minister daarom geadviseerd het verzoek om teruggave van die kunstwerken af te wijzen.
De Adviescommissie Restitutieverzoeken Cultuurgoederen en Tweede Wereldoorlog adviseert over claims op tijdens de naziperiode verloren cultuurgoederen, zogeheten roofkunst. Sinds haar start in 2002 heeft de Restitutiecommissie 153 adviezen uitgebracht en zijn 173 claims aan haar voorgelegd. De commissie staat onder voorzitterschap van Fred Hammerstein.
Relevant advies: Gosschalk II
Blijf op de hoogte van alle nieuwe adviezen en ontwikkelingen binnen de Restitutiecommisse
Actueel
13 februari 2024
Met verdriet hebben wij kennisgenomen van het overlijden op 11 februari 2024 van onze oud-voorzitter Mr. W.J.M. Davids Willibrord Davids […]
10 april 2017
De Restitutiecommissie heeft minister Bussemaker van OCW geadviseerd een portret door Tischbein uit de rijkscollectie terug te geven aan de erfgenamen van de oorspronkelijke Poolse eigenaar graaf August Krasicki.
9 november 2023
De RC adviseert de Staatssecretaris Cultuur en Media om het schilderij God verschijnt aan Abraham te Sichem door Moeyaert te restitueren aan de erfopvolger van Herman Hamburger. Op grond van onderzoek door het Expertisecentrum Restitutie (ECR) oordeelt de commissie dat het in hoge mate aannemelijk is dat het schilderij sinds 1936 onderdeel uitmaakte van de particuliere collectie van de Joodse kunsthandelaar en -verzamelaar Herman Hamburger. Ook is voldoende aannemelijk geworden dat Hamburger het bezit van het schilderij onvrijwillig heeft verloren als gevolg van omstandigheden die direct verband houden met het naziregime.