De Restitutiecommissie
Sinds 2001 behandelt de Adviescommissie Restitutieverzoeken Cultuurgoederen en Tweede Wereldoorlog – kortweg de Restitutiecommissie – teruggaveverzoeken op het gebied van nazi-roofkunst.
De Restitutiecommissie is ingesteld door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, maar opereert onafhankelijk. Zij is gevestigd in Den Haag.
Taken
Advies bij restitutieverzoeken
De restitutieverzoeken hebben betrekking op kunstwerken die in het bezit zijn van de Nederlandse Staat (rijkscollectie) of zich in andere Nederlandse collecties bevinden; bijvoorbeeld bij een provinciale of gemeentelijke instelling, een stichting of een particulier (niet-rijkscollectie).
Als een kunstwerk in bezit is van de Nederlandse Staat, adviseert de Restitutiecommissie de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. De Restitutiecommissie adviseert in dat geval binnen de door de regering vastgestelde kaders en beleidslijnen. De minister toetst marginaal of de commissie zich aan deze kaders en beleidslijnen heeft gehouden. Vervolgens neemt de minister de beslissing over het restitutieverzoek.
Als een kunstwerk niet in bezit is van de Nederlandse Staat, brengt de Restitutiecommissie advies uit aan de huidige bezitter van het kunstwerk en aan de (erfgenamen van de) voormalige eigenaar van het kunstwerk.
Bij zowel restitutieverzoeken aangaande de rijkscollectie (waarvan ook de NK-collectie deel uitmaakt) als niet-rijkscollectie gaat een uitgebreid onderzoek vooraf aan het uitbrengen van een advies.
Met ingang van 1 september 2018 verricht het Expertisecentrum Restitutie (ECR) het onderzoek in opdracht van de Restitutiecommissie. Het ECR is ondergebracht bij het NIOD in Amsterdam.
Kennis delen
De Restitutiecommissie borgt veel kennis over nazi-roofkunst. Deze kennis past de commissie toe in haar werkzaamheden op het gebied van advies bij restitutieverzoeken. Daarnaast deelt de Restitutiecommissie haar expertise met betrokken partijen, samenwerkingspartners en overige geïnteresseerden. Dit doet zij onder andere door het geven van lezingen, het organiseren van symposia en het publiceren van nieuwsbrieven en artikelen.
Ter gelegenheid van haar twintigjarig bestaan, eind 2021, heeft de commissie een documentaire gemaakt waarin haar werkzaamheden worden toegelicht voor een breed publiek. De film is beschikbaar via deze website en wordt tevens ingezet in het onderwijs en in musea.
Commissieleden
De Restitutiecommissie bestaat uit juristen (onder wie de plv. voorzitter) en historici. De juristen zijn onder andere gespecialiseerd in bemiddeling bij geschillen en erfrecht. De expertise van de historici ligt op het gebied van kunst en de Tweede Wereldoorlog.
Jurist. Oud-notaris, bestuurder en adviseur bij diverse organisaties.
Historicus. Schrijver en biograaf, voorheen onderzoeker NIOD.
Kunsthistoricus. Zelfstandig gevestigd curator, onderzoeker en schrijver, gespecialiseerd in zestiende- en zeventiende-eeuwse schilderkunst, werken op papier en kunstliteratuur.
Jurist. Voorheen departementaal wetgevingsjurist, hoogleraar, staatsraad Raad van State, raadsheer Centrale Raad van Beroep en voorzitter bezwarencommissie Zuid-Holland.
Cultuurhistoricus. Universitair docent, gespecialiseerd in kunst en cultuur van interbellum, oorlog en wederopbouw.
Het secretariaat ondersteunt de Restitutiecommissie bij de uitvoering van haar taak.
Secretaris. Voorheen advocaat, juridisch consultant en headhunter. In 2020 cum laude afgestudeerd als kunsthistoricus met de scriptie ‘Restitutiebeleid in Nederland: publiek belang of individueel rechtsherstel?’. Sinds juni 2021 werkzaam voor de Restitutiecommissie.
Adjunct-secretaris. Werkt voor de Restitutiecommissie sinds januari 2022; voordien jarenlang werkzaam als senior juridisch adviseur en secretaris van diverse advies-, bezwaren- en klachtencommissies.
Officemanager. Werkt voor de Restitutiecommissie sinds 2005.
Procescoördinator. Opgeleid als bedrijfskundige met een BA in Management, Economie en Recht; werkzaam voor de Restitutiecommissie sinds 2008, met een onderbreking van drie jaar waarin zij onderzoekssecretaris was bij het Expertisecentrum Restitutie.
Communicatie-adviseur. Opgeleid als econoom; bezit jarenlange ervaring op het gebied van marketing en communicatie bij diverse organisaties. Sinds 2022 werkzaam bij de Restitutiecommissie.
Bezoek ook deze pagina’s
Postbus 556
2501 CN Den Haag
(070) 376 59 92